Podatnicy będący rodzicami podobnie jak osoby samotne, muszą rozliczyć się z Urzędem Skarbowym ze swoich dochodów lub przychodów, uzyskanych w poprzednim roku podatkowym, bądź rozliczyć poniesioną stratę, składając w Urzędzie odpowiednie rozliczenia PITy.
Rodzice nie korzystają z żadnego, całkowitego zwolnienia podatkowego, które znosiłoby obowiązek złożenia fiskusowi rocznej deklaracji podatkowej, chyba że nie osiągali żadnych dochodów w poprzednim roku podatkowym. Wielu podatników zastanawia się, czy pit rodzica powinien uwzględniać również uzyskiwane przez niego dla siebie lub dla dziecka, świadczenia rodzinne? W jaki sposób przepisy obowiązującego prawa podatkowego definiują świadczenia rodzinne? Czy będą one przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Uwarunkowania prawne na mocy ustawy o PIT
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych reguluje zasady opodatkowania przychodów i dochodów polskich podatników. Art. 9 ust. 1 wspominanej ustawy stanowi, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21,52 i 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Art. 21 ust. 1 pkt 8 tej samej ustawy zwalnia od opodatkowania podatkiem pit:
- świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,
- dodatki rodzinne i pielęgnacyjne,
- świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,
- zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów.
Pojęcie świadczeń rodzinnych
Świadczenia rodzinne zostały zdefiniowane w ustawie z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Art. 2 tejże ustawy mówi, że świadczeniami rodzinnymi są:
- zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
- świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne,
- zapomoga wypłacana przez gminy,
- jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.
Ponadto, w ramach świadczeń rodzinnych wymienia się w art. 8 ustawy dodatki do zasiłku rodzinnego, przyznawane z tytułu:
- urodzenia dziecka,
- opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
- samotnego wychowywania dziecka,
- wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
- kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
- rozpoczęcia roku szkolnego,
- podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Wszystkie wymienione powyżej świadczenia rodzinne i dodatki do nich, są zwolnione na mocy ustawy o pit od opodatkowania podatkiem dochodowym, nie będą wykazywane więc w zeznaniu rocznym i nie podlegają łączeniu z dochodami z innych źródeł.
Rozliczenie rodzica
Rozliczenia PITy rodziców powinny być dokonywane na właściwym dla nich druku pit, biorąc pod uwagę stosowaną przez nich formę rozliczenia podatkowego. Podatnicy rozliczający się z Urzędem Skarbowym na podstawie druku PIT-37 lub PIT-36 będą mogli skorzystać z ulgi podatkowej na dziecko. Rozliczenia PITy na podstawie skali podatkowej, bez względu, czy dochód pozyskiwany jest samodzielnie czy za pośrednictwem płatnika, umożliwiają rozliczenie ulgi prorodzinnej. Ulga rodzinna, z tytułu wychowywania dzieci, przysługuje:
- rodzicom wykonującym władzę rodzicielską nad dzieckiem
- opiekunom prawnym dziecka, jeśli dziecko z nimi zamieszkuje,
- członkom rodziny zastępczej, jeśli sprawowali opiekę nad dzieckiem na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
Ulga na dziecko przyznawana jest w związku z wychowywaniem w rodzinie:
- Dziecka małoletniego,
- Dziecka bez względu na wiek, jeżeli otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- Dziecka do ukończenia 25 lat, uczącego się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, w przepisach - Prawo o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie.
Ulga prorodzinna podlega odliczeniu od podatku dochodowego, pomniejszonego o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, kwoty stanowiącej 1/6 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej, za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską lub opiekę nad dzieckiem.