Ulgi podatkowe mają za zadanie zmniejszyć należność podatkową, jaką podatnik winien jest fiskusowi z tytułu uzyskiwanych w danym roku podatkowym dochodów lub przychodów. Formularze PIT wykorzystywane na potrzeby rozliczenia podatkowego przez podatników mają bezpośredni wpływ na to, czy będą oni mogli zastosować w nich określone ulgi podatkowe. Jak rozliczamy poszczególne ulgi i jakie druki pity będą odpowiednie dla legalnej optymalizacji podatkowej za pośrednictwem ulg i preferencji przewidzianych w ustawie podatkowej w Polsce?
Ulgi podatkowe w PIT
Przy spełnieniu określonych warunków wskazanych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy w Polsce mają szansę skorzystać z licznych ulg i preferencji w opodatkowaniu podatkiem PIT. Najwięcej ulg można wykorzystać wówczas, gdy podatnik rozlicza się z fiskusem na zasadach ogólnych, według dwustopniowej skali podatkowej - 18 i 32 procent. W tym przypadku można także skorzystać z preferencji podatkowych. Ogólnym celem ulg podatkowych jest zmniejszenie podatku należnego fiskusowi lub podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podstawą może być dochód podatnika, jak w przypadku skali podatkowej, lub przychód w odniesieniu do opłacania ryczałtu ewidencjonowanego.
Do najpopularniejszych ulg podatkowych zalicza się ulgę na dziecko oraz ulgę na darowiznę.
Polscy podatnicy mają prawo do skorzystania z wielu ulg podatkowych, wśród których znajdą się ulgi:
- na dziecko,
- na nowe technologie,
- na leki (ulga rehabilitacyjna),
- na darowiznę,
- ulga odsetkowa,
- ulga meldunkowa lub mieszkaniowa...
Ulga na dziecko jest jedną z najbardziej powszechnych ulg podatkowych w Polsce. Jest ona przyznawana osobom wychowującym lub sprawującym opiekę nad dzieckiem - niepełnoletnim, do 26 roku życia uczącym się w szkołach, albo dzieckiem niepełnosprawnym. Aby móc ją rozliczyć w swojej deklaracji podatkowej, należy co najmniej jeden dzień w ciągu poprzedniego roku podatkowego wychowywać lub opiekować się dzieckiem własnym lub przysposobionym. Dodatkowo, przy rozliczaniu ulgi rodzinnej na jedno dziecko - obowiązuje limit dochodu: dla obojga rodziców 112 000 zł, natomiast dla jednego rodzica 56 000 zł. Przy uldze na dwoje dzieci i więcej pociech, limit ten nie jest już stosowany.
Ulga na nowe technologie przysługuje przedsiębiorcom, zaś ulga rehabilitacyjna osobom niepełnosprawnym i ich opiekunom. W ramach ulgi rehabilitacyjnej można odliczyć wydatki poniesione na cele rehabilitacji i na dostosowanie przestrzeni życiowej podatnika do potrzeb wynikających z jego niepełnosprawności. Można też odliczyć koszty zakupu lekarstw przepisanych przez lekarza, na receptę.
Ulga na darowiznę przysługuje według ściśle przyjętych zasad, także dla osób oddających bezpłatnie krew (ulga z tytułu krwiodawstwa).
Część ulg podatkowych stosowana jest wyłącznie na zasadach praw nabytych, co oznacza, że nie są już aktualnie umieszczone w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych, ale jeśli dany podatnik nabył do nich uprawnień w okresie ich obowiązywania, może je w dalszym ciągu stosować w swoich rocznych deklaracjach podatkowych PIT.
Preferencje w opodatkowaniu
Często mianem ulg podatkowych określa się preferencje w opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Mowa tu o możliwości złożenia rozliczenia PIT:
- jako wspólną deklarację małżeństwa,
- jako deklarację podatnika, który samotnie wychowuje dziecko.
W tych przypadkach preferencja polega na opłacaniu podatku od połowy sumy dochodów małżonków lub sumy dochodów matki i jej dziecka lub samotnego ojca i jego dziecka. Nie ma przy tym znaczenia, czy dziecko zarabia, czy w poprzednim roku podatkowym nie pozyskiwało żadnych dochodów. Ale dla skorzystania z preferencji podatkowych, podatnik musi rozliczać się z fiskusem według skali podatkowej, tj.: na druku PIT-37 lub PIT-36. Musie także spełnić szczegółowe warunki wskazane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 roku.
W jakich deklaracjach podatkowych można odliczyć ulgi?
Jednym z warunków, jakie muszą spełniać podatnicy chcący zastosować ulgi podatkowe w rozliczeniach PIT, jest rozliczanie się z fiskusem na odpowiednich deklaracjach podatkowych Pity. Z najszerszego katalogu ulg i odliczeń skorzystają ci podatnicy, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych, według dwustopniowej, progresywnej skali podatkowej - 18 i 32%. Dlatego formularze PIT-36 i PIT-37 mogą uwzględniać liczne ulgi i preferencje podatkowe.
Pierwszy z nich jest przeznaczony dla podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym pozyskiwali dochody samodzielnie, bez pośrednictwa płatnika, np. przedsiębiorcy opodatkowani skalą podatkową. PIT-37 to formularz, który wypełniają podatnicy PIT uzyskujący dochody za pośrednictwem płatnika, m.in. pracownicy etatowi czy zleceniobiorcy.
Także w PIT-28 można skorzystać z ulg - rehabilitacyjnej, w tym: na leki, oraz na darowiznę.